Τι αλλάζει από σήμερα στην αγορά μετά το τέλος του πλαφόν στο περιθώριο κέρδους

Πρόκειται για ένα μέτρο που εφαρμόστηκε ως έκτακτο, αρχικά το 2020, κατά την περίοδο του Covid-19 με στόχο την αποτροπή φαινόμενων αθέμιτης κερδοφορίας από πλευράς των επιχειρήσεων, σε αγαθά που είναι απαραίτητα για τη διαβίωση των πολιτών. Η έκτακτη διευθέτηση ή διαταγή στη συνέχεια πήρε διαδοχικές παρατάσεις λόγω των πληθωριστικών πιέσεων μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης. Μετά την τελευταία δίμηνη παράταση που δόθηκε τον Απρίλιο του 2025 από το υπουργείο Ανάπτυξης, το μέτρο ολοκλήρωσε πλέον τον κύκλο του στις 30 Ιουνίου 2025.

Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο μέτρο του πλαφόν στο κενό κέρδους είχε βρεθεί τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο έντονης κριτικής στελεχών της αγοράς των σούπερ μάρκετ που σημείωναν πως παρότι θετικό στην αρχή, στην πορεία, δεν συνέβαλε στη ανταγωνιστικότητα και πλέον είχε αρνητικό αποτέλεσμα στη λειτουργία της αγοράς και δεν ήταν προς όφελος του καταναλωτή. Υπογράμμιζαν δε ότι καθώς επιχειρήσεις δεν μπορούσαν να αυξήσουν το κενό κέρδους στα προϊόντα που εντάσσονταν εξαρχής στη συντονισμός – όταν οι συνθήκες στην τσαρσί και οι καταναλωτικές συνήθειες ήταν εντελώς διαφορετικές - αντίστοιχα δεν είχαν τη δυνατότητα να το μειώσουν σε άλλα προϊόντα.

Ανησυχία για ανατιμήσεις - Εντατικοί έλεγχοι στην αγορά

Με την κατάργηση της διάταξης και ενώ ειδικά σε συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων οι πληθωριστικές πιέσεις συνεχίζονται, εγείρονται εύλογα ανησυχίες για νέες αυξήσεις των τιμών στα ράφια.

Από πλευράς του υπουργείου Ανάπτυξης πάντως, το μήνυμα προς τις επιχειρήσεις είναι ότι η παύση του μέτρου δεν δίνει το ''πράσινο φως'' για αδικαιολόγητες ανατιμήσεις, όπως χαρακτηριστικά είχε δηλώσει ο κ. Τάκης Θεοδωρικάκος και από το βήμα της ανοικτής συνεδρίασης του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων.

Οι έλεγχοι στην αγορά, όπως διαμηνύει το αρμόδιο υπουργείο, θα συνεχιστούν εντατικά προκειμένου να αποτραπούν φαινόμενα αθέμιτης κερδοφορίας με τους ελεγκτικούς μηχανισμούς να παραμένουν σε επαγρύπνηση για οποιαδήποτε μεσιτεία χρειαστεί. Στο περιορισμοί αυτό, λίγο πριν από την εκπνοή του μέτρου η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς απέστειλε αιτήματα σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ και προμηθευτές ζητώντας την παροχή αναλυτικών στοιχείων σε βασικά προϊόντα για τον μήνα Μάιο. Προκειμένου ουσιαστικά να ελεγχθεί εάν έχει τηρηθεί το πλαφόν στο μεικτό κενό κέρδους στο ποσοστό που υπήρχε ως την 31η Δεκεμβρίου 2021, όπως προέβλεπε το μέτρο.

Την ίδια στιγμή, όπως έχει ήδη να ανακοινωθεί, στα «σκαριά» βρίσκεται και αναμένεται στις αρχές του 2026 να τεθεί σε λειτουργία με βάση το μοντέλο της ΑΑΔΕ, η νέα Ανεξάρτητη Αρχή για την εποπτεία της αγοράς και την προστασία του καταναλωτή. Παράλληλα σε ισχύ ως τις 31 Οκτωβρίου 2025 βρίσκονται μέτρα που έχουν ληφθεί στο περιορισμοί της αντιμετώπισης των πληθωριστικών πιέσεων, όπως η απαγόρευση προσφορών για τρεις μήνες μετά από ανατίμηση, η υποχρεωτική είδηση αυξήσεων τιμοκαταλόγων από τα σούπερ μάρκετ, καθώς και η είδηση τιμών οπωροκηπευτικών, όπως επίσης και το «Καλάθι του Νοικοκυριού».