O «ειρηνοποιός» Τραμπ και οι άβουλοι Ευρωπαίοι

Η πρόσφατη στρατιωτική αναμέτρηση στην περιοχή, που διήρκεσε μόλις 12 ημέρες, αποδεικνύει για ακόμα μια φορά ότι πρόκειται απλώς για ένα επεισόδιο σε μια συνεχιζόμενη, βαθιά ιστορική σύγκρουση, η οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως «λήξασα».* Η ανάλυση των γεγονότων αποκαλύπτει πως αυτό που αρχικά φάνηκε ως κίνδυνος γενικευμένου πολέμου, εξελίχθηκε τελικά σε μια κίνηση κυρίως συμβολικής αξίας, με στόχο τον απεγκλωβισμό όλων των εμπλεκομένων από μια οξεία κρίση, δίχως ταπεινωτικές απώλειες.* Έτσι, οι ιρανικοί πύραυλοι προς το Κατάρ μετατράπηκαν σε αφετηρία αποκλιμάκωσης. Η εκεχειρία ίσως να διαρκέσει, όσο βολεύει τα συμφέροντα όλων, όμως η βιωσιμότητά της παραμένει άδηλη, καθώς δεν αντιμετωπίζει τις βαθύτερες αιτίες της διαμάχης.

Η στρατηγική Τραμπ: Ειρηνοποιός μέσα από τη σύγκρουση;

Ο Ντόναλντ Τραμπ υιοθέτησε μια προσέγγιση που συνοψίζεται στην εξής λογική: «Αν θες να φανείς ειρηνοποιός, ξεκίνα πρώτα έναν πόλεμο». Η απόφαση για κλιμάκωση, με αποκορύφωμα την επίθεση σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, λειτούργησε ως επίδειξη ισχύος και πέτυχε – έστω προσώρας – τον στόχο που ήθελε ο Λευκός Οίκος. Σε αντίθεση με το παρελθόν, όταν οι ΗΠΑ συνήθιζαν να διατηρούν τα προσχήματα επιδιώκοντας τη συναίνεση των συμμάχων, αυτή τη φορά οι αποφάσεις ήταν αμιγώς μονομερείς, αφήνοντας τους Ευρωπαίους στο περιθώριο των εξελίξεων.

Η ανατροπή αυτή στη διεθνή πρακτική εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τον ρόλο του Διεθνούς Δικαίου. Πολλοί ειδικοί αμφισβήτησαν ανοιχτά τη νομιμότητα της αμερικανικής επίθεσης, διαπιστώνοντας πως οι αρχές της διεθνούς τάξης παρακάμπτονται ολοένα και πιο συχνά – όχι μόνο ως πρόσχημα, αλλά ακόμα και ως στοιχειώδης δικαιολόγηση. Ο ΟΗΕ εμφανίζεται όλο και πιο απαξιωμένος, καθώς το δίκαιο του ισχυρότερου επικρατεί, από την Ουκρανία ως τη Γάζα. Μοιάζει πλέον επίκαιρη η σκέψη: *τι θα συνέβαινε αν κάποια στιγμή οι ΗΠΑ επικαλούνταν το διεθνές δίκαιο ακόμα και για τις πιο παράδοξες βλέψεις;*

Η αδράνεια των Ευρωπαίων και η διχασμένη στάση

Η κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου θα έπρεπε, θεωρητικά, να ενεργοποιήσει τη συλλογική ευρωπαϊκή συνείδηση. Πλην όμως, κατά κανόνα, οι αντιδράσεις υπήρξαν νωθρές. Εξαίρεση αποτέλεσε ο Μακρόν, που χαρακτήρισε «παράνομη» την αμερικανική επίθεση, την ώρα που το Βερολίνο – ως συνήθως συντηρητικό – κράτησε σαφείς αποστάσεις. Ενδεικτική η ανάρτηση του καγκελάριου Μερτς: *«Εάν αυτή η κατάπαυση του πυρός επιτύχει μετά τις αποφασιστικές στρατιωτικές επιθέσεις των ΗΠΑ, θα είναι μια πολύ θετική εξέλιξη»*, υιοθετώντας πλήρως το αφήγημα του Τραμπ περί ειρήνης μέσω των όπλων. Αναμένεται με ενδιαφέρον το τι θα συζητηθεί στις επερχόμενες συνόδους σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, ως προς την *ομοφωνία* ή τη διάσταση Παρισιού – Βερολίνου.

Το Ισραήλ, ο μεγάλος κερδισμένος;

Κλειδί για τη συνέχεια αποτελεί, φυσικά, η στάση της κυβέρνησης Νετανιάχου. Η στήριξη που εξασφάλισε από τον Τραμπ ανοίγει ενδεχομένως την όρεξη για ακόμη πιο φιλόδοξα – ίσως και βίαια – βήματα, με απώτερο στόχο να αλλάξει «το μέλλον της περιοχής». Έτσι, ο πειρασμός ενός νέου αιματηρού ξεκαθαρίσματος λογαριασμών παραμένει υπαρκτός, καθιστώντας εύθραυστη κάθε έννοια ειρηνικής συνύπαρξης Εβραίων και Μουσουλμάνων. Το ερώτημα είναι κατά πόσο ένας τέτοιος στόχος μπορεί να επιτευχθεί με τη βία και τη στρατιωτική ισχύ, όπως επιδιώκουν οι Τραμπ και Νετανιάχου.

Η επόμενη μέρα στο Ιράν

Σημαντικά ερωτήματα εγείρονται και για τις συνέπειες εντός του Ιράν. Πολλοί παρατηρούν την απάθεια της Δύσης προς τους απλούς Ιρανούς, ενώ η αρχική «συμπάθεια» προς τις εξεγερμένες γυναίκες εξατμίστηκε χωρίς καμία πρακτική στήριξη ή ουσιαστικές κυρώσεις υπέρ του εκδημοκρατισμού. Οι πρόσφατες εξελίξεις ενδέχεται να ενισχύσουν τη σκληρή στάση του καθεστώτος, ενώ υπάρχουν κίνδυνοι και για εσωτερική πολιτική αποσταθεροποίηση. Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον για τους πολίτες αυτής της ιστορικής χώρας προδιαγράφεται ζοφερό.

Η Γάζα στη «σκιά» των εξελίξεων

Η αντιπαράθεση Ισραήλ-Ιράν επισκίασε προσωρινά την τραγωδία της Γάζας. Κάποιοι εκτιμούν ότι και αυτό αποτέλεσε μέρος της στρατηγικής Νετανιάχου. Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και η σπάνια σκέψη επιβολής κυρώσεων από Ευρωπαίους κατά του Τελ Αβίβ «πάγωσε» την τελευταία στιγμή. Όμως, τα όσα διαδραματίζονται στη Γάζα - όπως και στη Δυτική Όχθη με την επέκταση των εποικισμών - δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίζονται ως «μονόστηλο» στα διεθνή ΜΜΕ. Η σιωπή ισοδυναμεί με συνενοχή και αποτελεί δείγμα ηθικής παρακμής για την ηγεσία της Δύσης, ειδικά όταν οι φωνές αλληλεγγύης προς τους Παλαιστινίους πληθαίνουν σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Ευρώπη.

Πηγή: Deutsche Welle

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.