Meme stocks και story stocks: Επιστροφή στην…τρέλα – Το σήμα κινδύνου που στέλνουν οι αγορές

Τέσσερα χρόνια μετά την «τρέλα» των GameStop και AMC, οι μετοχές-meme και τα αποκαλούμενα «story stocks» επιστρέφουν στην αμερικανική χρηματιστηριακή σκηνή — και οι έμπειροι επενδυτές ανησυχούν.

Οι μετοχές αυτές, που απογειώνονται όχι λόγω κερδοφορίας ή θεμελιωδών μεγεθών αλλά χάρη στον θόρυβο στα social media και αφηγήματα που ποντάρουν στη νοσταλγία ή τις νέες τάσεις της μόδας, γίνονται ξανά επίκεντρο φρενίτιδας.

Και όπως προειδοποιούν κορυφαίοι αναλυτές από τη Wall Street, πρόκειται για σημάδι ότι η αγορά κινείται σε ανορθολογική, επισφαλή τροχιά.

Η επιστροφή των meme stocks

Η αρχή έγινε το 2021, όταν μια στρατιά από μικροεπενδυτές στο Reddit και το Robinhood εκτόξευσαν μετοχές όπως οι GameStop και AMC Entertainment, προκαλώντας μαζικά short squeezes σε hedge funds.

Το φαινόμενο αυτό μετατράπηκε γρήγορα σε κοινωνικό κίνημα, με τους μικροεπενδυτές να «τιμωρούν» τους μεγάλους παίκτες της αγοράς. Ήταν η «μαρίδα» που έφαγε τις «φάλαινες». Οι πληβείοι που νίκησαν την ελίτ. 

Φέτος, όπως γράφει ο Joseph Adinolfi στο MarketWatch, το φαινόμενο αναβιώνει — και μάλιστα σε νέες μορφές. Μετοχές όπως η Aeva Technologies, εταιρεία χωρίς κέρδη και με αβέβαιο επιχειρηματικό μέλλον, έχουν σημειώσει άνοδο άνω του 540% μέσα στο 2025. Το αξιοσημείωτο είναι πως δεν υπάρχει καμία θεμελιώδης εξήγηση για αυτήν την άνοδο — πέρα από το γεγονός ότι η AEVA έγινε «μόδα» στο X και σε διαδικτυακά φόρουμ επενδυτών.

Story stocks: Όταν η υπόσχεση ξεπερνά την πραγματικότητα

Εκτός από τις παραδοσιακές meme stocks, εμφανίζεται ένα νέο υποσύνολο: οι «story stocks». Πρόκειται για μετοχές που ευνοούνται όχι από επιδόσεις, αλλά από μια αφήγηση: π.χ. ότι «εκπροσωπούν το μέλλον του AI», ή ότι «σώζουν τον πλανήτη».

Ένα κλασικό παράδειγμα είναι η Ark Invest της Cathie Wood, η οποία στηρίζεται σε μετοχές με «τεχνολογικό αφήγημα», συχνά όμως χωρίς έσοδα ή στρατηγική βιωσιμότητας.

Αυτές οι μετοχές συνήθως υπεραποδίδουν για όσο διαρκεί η φούσκα. Όταν όμως η πραγματικότητα επανέρχεται, οι απώλειες για τους επενδυτές είναι σφοδρές.

Όπως έγραφε η WSJ, τα story stocks είναι η πιο καθαρή αντανάκλαση της «ψυχολογίας της ελπίδας». Οι επενδυτές δεν αγοράζουν επειδή πιστεύουν σε κέρδη — αγοράζουν επειδή θέλουν να πιστέψουν σε μια υπόσχεση. Αγοράζουν όνειρα. 

Το πραγματικό μήνυμα: ανησυχία για τη ρευστότητα και την…τρέλα

Αναλυτές όπως ο Henry Allen της Deutsche Bank κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: η επιστροφή αυτών των φαινομένων είναι ιστορικά συνδεδεμένη με φάσεις υπερβολής και στρέβλωσης της αγοράς.

Όπως σημείωσε σε πρόσφατο σημείωμά του, οι επενδυτές τείνουν να κάνουν λάθος υποθέσεις για τις κινήσεις της Fed, παραβλέποντας τα σήματα σύσφιξης ή ύφεσης. Και σε τέτοια περιβάλλοντα, η φυγή σε μετοχές του φαντασιακού χώρου είναι ανησυχητική ένδειξη.

Ο John Neff της Akre Capital δηλώνει ότι έχει αυξήσει το ποσοστό μετρητών στα χαρτοφυλάκιά του, ανησυχώντας πως η αγορά ζει σε έναν κόσμο όπου η παράνοια υπερισχύει της λογικής. Όπως είπε: «Όταν μετοχές με αρνητικά EBITDA βλέπουν την αξία τους να δεκαπλασιάζεται, η πιθανότητα διόρθωσης αυξάνεται εκθετικά».

Το φαινόμενο Robinhood και η 24ωρη αγορά

Επιπλέον, η Robinhood ανακοίνωσε ότι ενισχύει την πρόσβαση των πελατών της σε 24ωρη διαπραγμάτευση μετοχών, προσδίδοντας στις αγορές μετοχών ένα χαρακτηριστικό που έχουν τα κρυπτονομίσματα.

Η αδιάκοπη διαπραγμάτευση, συνδυαστικά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το mobile trading, δημιουργεί ένα εκρηκτικό κοκτέιλ αβεβαιότητας και αστάθειας, ιδιαίτερα στις μετοχές που δεν υποστηρίζονται από κέρδη.

Όπως προειδοποιεί το Bloomberg, η 24ωρη ρευστότητα δεν σημαίνει και 24ωρη λογική.

Τι λέει η εμπειρία από το παρελθόν

Από την εποχή της dot-com φούσκας, το χρηματιστήριο έχει δει πολλά κύματα υπερβολής. Όμως κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι, όπως έδειξε μελέτη των Financial Times, πως κάθε φορά που οι αποτιμήσεις αποσυνδέονται από τα κέρδη και τα επιτόκια, ακολουθεί μια περίοδος διόρθωσης ή και κρίσης.

Οι αποδόσεις εντυπωσιάζουν μόνο μέχρι τη στιγμή που η πραγματικότητα ζητά απόδειξη βιωσιμότητας.

Η επιστροφή των meme stocks και η άνθηση των story stocks δεν είναι απλώς αποτέλεσμα της δημιουργικότητας της αγοράς ή της δύναμης των κοινωνικών δικτύων. Είναι ένα καμπανάκι. Σημαίνει ότι οι επενδυτές είτε δεν εμπιστεύονται τις παραδοσιακές επενδυτικές μεθόδους είτε προσπαθούν να κερδοσκοπήσουν μέσα σε περιβάλλον ασάφειας.

Και όπως μας θυμίζει ο Ian Harnett της Absolute Strategy Research: «Όταν η αγορά παύει να αμείβει την υπομονή και αρχίζει να επιβραβεύει την ακραία φαντασία, τότε πλησιάζει η ώρα της επιστροφής στην πραγματικότητα». Αυτή συχνά είναι επώδυνη.