Το φυσικό περιβάλλον λειτουργεί ως μια από τις μεγαλύτερες «δεξαμενές» άνθρακα ύψους 198 MtCO2e (εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα), αντισταθμίζοντας κατά πρόσβαση το 6% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ.
Σύμφωνα με τη νέα έκθεση του ΕΟΠ με τίτλο «Ενίσχυση της δεξαμενής άνθρακα της Ευρώπης στην ξηρά: κατάσταση και προοπτικές» δείχνει ότι η ικανότητα αυτή έχει αποδυναμωθεί, θέτοντας σε κίνδυνο τους μελλοντικούς κλιματικούς στόχους.
Για να μπορέσει, όμως, να επιτευχθεί ο στόχος που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για κλιματική ουδετερότητα ως το 2050, απαιτείται όχι μόνο ταχεία και ουσιαστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και απομάκρυνση του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Βραχυπρόθεσμα, η γη φέρει το μεγαλύτερο βάρος αυτής της διαδικασίας.
Παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις της κοινότητας των κλιματικών μοντέλων, ο ρόλος της γης και των δασών στη μείωση των απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου έχει μειωθεί.
Μεταξύ 2014 και 2023, η καθαρή μέση ετήσια απορρόφηση άνθρακα μειώθηκε κατά 30% σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία, κυρίως λόγω της δυναμικής των δασικών εκτάσεων.
Γιατί μειώθηκαν τα δασικά οικοσυστήματα;
Κατά την τελευταία δεκαετία, η μείωση του ποσοστού απορρόφησης άνθρακα από τα δάση οφείλονταν σε αλληλένδετους παράγοντες:
- Η αποψίλωση αυξήθηκε λόγω οικονομικών και πολιτικών παραγόντων και της υλοτομίας.
- Οι δασικές πυρκαγιές, η αυονή και η αύξηση των παρασίτων που συνδέονται με την κλιματική κρίση έχουν επηρεάσει τα αποθέματα άνθρακα των δασών.
- Οι δασικές συστάδες έχουν ωριμάσει, δεσμεύοντας άνθρακα με χαμηλότερο ρυθμό.