Σε εκκλήσεις περιορίστηκε για ακόμα μια φορά η Ευρώπη κατά την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής, σχετικά με τα όσα συμβαίνουν στη Λωρίδα της Γάζας και τη γενοκτονία των άμαχων Παλαιστινίων από τον ισραηλινό στρατό. Ο λόγος είναι ότι οι Ευρωπαίοι παραμένουν διχασμένοι, όσον αφορά τη στάση που πρέπει να κρατήσουν απέναντι στον σύμμαχο Ισραήλ.
Μοιραία, στα συμπεράσματα της Συνόδου, οι Ευρωπαίοι αναγνώρισαν «την καταστροφική ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα» και ζήτησαν (εκ νέου) «την άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την άνευ όρων απελευθέρωση όλων των ομήρων, που θα οδηγήσει σε οριστικό τερματισμό των εχθροπραξιών». Αντί να εξεταστεί το ενδεχόμενο κυρώσεων, η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., Κάγια Κάλας, δήλωσε: «Θα επικοινωνήσουμε με το Ισραήλ για να παρουσιάσουμε τα ευρήματά μας και να εξετάσουμε πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση επί τόπου».
Ωστόσο, τέτοιου είδους νουθεσίες και συστάσεις δεν επηρεάζουν καθόλου την κατάσταση στον παλαιστινιακό θύλακα, όπως έχει αποδειχθεί εδώ και πολλούς μήνες.
Η Ε.Ε. έχει καθήκον να παρέμβει και θα πρέπει να βρει μια πιο δυναμική απάντηση στην ανθρωπιστική καταστροφή και στις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, τονίζει με σαφήνεια, ο πρώην επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, σε άρθρο που συνυπογράφει με την Καλυψώ Νικολαΐδη (περιστασιακή σύμβουλος της ΕΕ και καθηγήτρια διεθνών υποθέσεων στη σχολή διακρατικής διακυβέρνησης της Φλωρεντίας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο).
Παράλληλα, ο Claudio Francavilla, αναπληρωτής διευθυντή της Ε.Ε. στο Human Rights Watch, επισημαίνει με νόημα ότι η Ε.Ε. «έχει καθυστερήσει κατά περίπου 60.000 ζωές στην προσπάθειά της να προχωρήσει πέρα από τον διάλογο...».
«Οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να παραμείνουν οι άμοιροι ανόητοι...»
Η Ε.Ε. «δεν μπορεί να μείνει στο περιθώριο», σημειώνουν στο άρθρο του στο περιοδικό Foreign Affairs οι Μπορέλ και Νικολαΐδη, καλώντας την Ευρώπη να παρέμβει και να καταλήξει στο δικό της συντονισμένο σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου αντί να βασίζεται στις ΗΠΑ. Το άρθρο συνυπογράφει
«Δεν διακυβεύεται μόνο η ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης, αλλά, το πιο σημαντικό, η ευρωπαϊκή ιστορία επιβάλλει στους Ευρωπαίους το καθήκον να παρέμβουν ως απάντηση στις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από το Ισραήλ», τονίζουν οι αρθρογράφοι, προσθέτοντας: «Οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να παραμείνουν οι άμοιροι ανόητοι σε αυτή την τραγική ιστορία, μοιράζοντας χρήματα με κλειστά μάτια».
Όπως τονίζουν, υπάρχουν τρόποι και διδάγματα από το παρελθόν για να καθοδηγήσουν τα κράτη μέλη της ΕΕ που θέλουν να αναλάβουν δράση, χωρίς να χρειάζεται να εξασφαλίσουν την υποστήριξη χωρών που διστάζουν να το πράξουν, για ιστορικούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Ουγγαρίας και της Αυστρίας.
Στο πλαίσιο αυτό, προτείνουν μια σειρά από ενέργειες, από τη χρήση της οικονομικής μόχλευσης της ΕΕ, έως την αναστολή της παρουσίας του Ισραήλ σε προγράμματα της ΕΕ, όπως η ανταλλαγή φοιτητών Erasmus+. Προτείνουν επίσης τα κράτη μέλη της ΕΕ να διερευνήσουν τη χρήση του άρθρου 20 της συνθήκης της ΕΕ για να «επιτρέψουν σε τουλάχιστον εννέα κράτη μέλη να συνεργαστούν για να χρησιμοποιήσουν ορισμένα εργαλεία εξωτερικής πολιτικής που δεν σχετίζονται με την άμυνα».
Οι Μπορέλ και Νικολαΐδη υποστηρίζουν ότι η διχόνοια στην ΕΕ έχει μειώσει αυτό που θα έπρεπε να είναι μια ισχυρή μεσολαβητική φωνή στη Μέση Ανατολή, μετατρέποντάς το σε έναν μικρό παράγοντα. «Ορισμένοι ηγέτες της ΕΕ υποστήριξαν με επιφύλαξη τις έρευνες του διεθνούς ποινικού δικαστηρίου, ενώ άλλοι, όπως η Αυστρία και η Γερμανία, αρνήθηκαν να εφαρμόσουν τα εντάλματα σύλληψης εναντίον Ισραηλινών αξιωματούχων», τονίζουν.
«Και επειδή τα κράτη μέλη της ΕΕ, ξεκινώντας από τη Γερμανία και την Ουγγαρία, δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν για το αν θα επανεξετάσουν την εμπορική πολιτική της Ένωσης με το Ισραήλ, η ΕΕ εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ. Ως αποτέλεσμα, η ΕΕ έχει σε μεγάλο βαθμό υποβιβαστεί στο περιθώριο, διχασμένη εσωτερικά και επισκιασμένη στη διπλωματία της εκεχειρίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και περιφερειακούς παράγοντες όπως η Αίγυπτος και το Κατάρ. Δεν θα έπρεπε η ΕΕ να είχε ενεργήσει και ως μεσολαβητής;».
«Ο διάλογος έχει αποτύχει εντελώς»
Οι πολιτικές που ακολουθούν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν έχουν αποτέλεσμα, τονίζει από την πλευρά του ο Claudio Francavilla στο Al Jazeera. «Η αλήθεια είναι ότι επικοινωνούν με τις ισραηλινές αρχές εδώ και περίπου 21 μήνες και, σαφώς, αυτό δεν έχει λειτουργήσει».
«Πρέπει να υπάρξει μια στιγμή που οι άνθρωποι θα συνειδητοποιήσουν ότι ο διάλογος από μόνος του δεν λειτουργεί και... έχει αποτύχει εντελώς. Αν μη τι άλλο, η ΕΕ έχει καθυστερήσει κατά περίπου 60.000 ζωές στην προσπάθειά της να προχωρήσει πέρα από τον διάλογο. Άνθρωποι σκοτώνονται κάθε μέρα μπροστά στα μάτια μας».
Το ερώτημα τώρα, πρόσθεσε, το πότε η Ε.Ε. θα σταματήσει τον διάλογο και θα αρχίσει να χρησιμοποιεί «μη λεκτικές μορφές επικοινωνίας, όπως η αναστολή της συμφωνίας σύνδεσης».