Γάζα: Πιο κοντά από ποτέ η εκεχειρία; Τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής

«Αισιόδοξος» ότι μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα θα μπορούσε να επιτευχθεί την επόμενη εβδομάδα εμφανίστηκε τις προηγούμενες ώρες ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, μετά την ανακοίνωση της Χαμάς πως βλέπει θετικά την πρόταση για εκεχειρία 60 ημερών με το Ισραήλ.

Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το CNN, οι προσπάθειες για κατάπαυση πυρός στη Γάζα αναθερμάνθηκαν μετά την εκεχειρία μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, αλλά αντανακλούν επίσης την πίεση των ΗΠΑ και μια μετατόπιση στους πολεμικούς στόχους του Ισραήλ.

Γιατί τώρα;

Από την εκεχειρία Ισραήλ – Ιράν στις 24 Ιουνίου, το Κατάρ και η Αίγυπτος – καθώς και οι Ηνωμένες Πολιτείες – έχουν διπλασιάσει τις εκκλήσεις τους για νέα κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Κατάρ δήλωσε στο CNN ότι η συμφωνία Ισραήλ – Ιράν έχει δημιουργήσει «ορμή» για τις τελευταίες συνομιλίες μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου αντιμετωπίζει αυξανόμενες διεθνείς επικρίσεις για τα μαζικά πλήγματα στη Γάζα και τον αποκλεισμό στις παραδόσεις ανθρωπιστικής βοήθειας, ο οποίος χαλάρωσε μερικώς τον Μάιο μετά τις διεθνείς προειδοποιήσεις για λιμό. Εκατοντάδες Παλαιστίνιοι στη Γάζα έχουν χάσει τη ζωή τους από ισραηλινές επιδρομές τις τελευταίες ημέρες, ενώ η διανομή βοήθειας έχει σημαδευτεί από βία.

Η πίεση στον Νετανιάχου αυξάνεται επίσης από το εσωτερικό του Ισραήλ. Η κυβέρνησή του υποστηρίζεται από ακροδεξιούς πολιτικούς που θέλουν να κλιμακώσουν τις επιθέσεις στη Γάζα, αλλά ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Γιαΐρ Λαπίντ, δήλωσε την Τετάρτη ότι θα συμμετείχε σε μια κυβέρνηση συνασπισμού για να καταστεί δυνατή μια συμφωνία για τους ομήρους.

Δημοσκοπήσεις έχουν επανειλημμένα δείξει ότι η πλειοψηφία της χώρας θέλει μια συμφωνία για την επιστροφή των ομήρων, ακόμη και αν αυτό σημαίνει το τέλος του πολέμου.

Τα αιτήματα του Ισραήλ

Εκτός από τον στόχο της επιστροφής των ομήρων, ο Νετανιάχου δεν έχει παραιτηθεί από τους πιο μαξιμαλιστικούς στόχους του, αναφέρει το CNN: τον αφοπλισμό στη Γάζα και την καταστροφή των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Χαμάς.

Ωστόσο το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο Νετανιάχου έκανε μια ρητορική στροφή στην παρουσίαση των στόχων του Ισραήλ – για πρώτη φορά δίνοντας προτεραιότητα στην επιστροφή των ομήρων έναντι του «υπέρτατου στόχου» της ήττας της Χαμάς.

Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι «έχουν ανοίξει πολλές ευκαιρίες» μετά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στο Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας να επιστρέψουν όλοι όσοι κρατούνται ακόμη αιχμάλωτοι από τη Χαμάς. «Πρώτον, να σωθούν οι ομήροι», είπε. «Φυσικά, θα χρειαστεί επίσης να λύσουμε το ζήτημα της Γάζας, να νικήσουμε τη Χαμάς, αλλά πιστεύω ότι θα πετύχουμε και τις δύο αποστολές» πρόσθεσε.

Την Τρίτη, στρατιωτικός αξιωματούχος δήλωσε στο CNN ότι το Ισραήλ δεν έχει επιτύχει πλήρως όλους τους πολεμικούς του στόχους, αλλά καθώς οι δυνάμεις της Χαμάς έχουν συρρικνωθεί και κρύβονται, έχει γίνει πιο δύσκολο να στοχοποιηθούν αποτελεσματικά.

Οι θέσεις της Χαμάς

Η Χαμάς ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι «υπέβαλε θετική απάντηση στους μεσολαβητές» και δήλωσε έτοιμη για διαπραγματεύσεις. Η Χαμας έχει τρία κύρια αιτήματα:

• οριστικό τερματισμό των μαχών,
• παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας από τα Ηνωμένα Έθνη,
• υποχώρηση του Ισραήλ στις θέσεις που κατείχε στις 2 Μαρτίου του τρέχοντος έτους, πριν επαναλάβει τις επιθέσεις του και καταλάβει το βόρειο τμήμα της Γάζας.

Ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς δήλωσε στο CNN στα τέλη Μαΐου ότι «είμαστε έτοιμοι να επιστρέψουμε τους ομήρους σε μια μέρα – απλώς θέλουμε μια εγγύηση ότι ο πόλεμος δεν θα ξαναρχίσει μετά».

Τι προβλέπει η προτεινόμενη συμφωνία;

Ενώ οι λεπτομέρειες της πρότασης δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί, είναι σαφές ότι το αναθεωρημένο σχέδιο αποτελεί μια προσπάθεια γεφύρωσης ορισμένων από τις διαφορές μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Πηγή που γνωρίζει τις διαπραγματεύσεις δήλωσε σύμφωνα με το CNN ότι το χρονοδιάγραμμα της τελευταίας πρότασης προβλέπει την απελευθέρωση 10 ζωντανών Ισραηλινών ομήρων και την επιστροφή των σορών 18 νεκρών ομήρων, σε μια περίοδο των 60 ημερών. Από τους 50 ομήρους που εξακολουθούν να βρίσκονται στη Γάζα, πιστεύεται ότι τουλάχιστον 20 είναι ζωντανοί, σύμφωνα με την ισραηλινή κυβέρνηση.

Την πρώτη ημέρα της εκεχειρίας –όπως και σε προηγούμενες αντίστοιχες περιπτώσεις- η Χαμάς θα απελευθερώσει οκτώ ζωντανούς ομήρους. Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα απελευθερώσει έναν απροσδιόριστο αριθμό Παλαιστινίων κρατουμένων και θα αποσύρει δυνάμεις του από προσυμφωνημένες τοποθεσίες στη βόρεια Γάζα.

Το Ισραήλ και η Χαμάς θα ξεκινήσουν επίσης αμέσως διαπραγματεύσεις για μια μόνιμη εκεχειρία μόλις τεθεί σε ισχύ η αρχική κατάπαυση του πυρός, ανέφερε η ίδια πηγή που επικαλείται το CNN. Η ανθρωπιστική βοήθεια θα αρχίσει αμέσως να ρέει στη Γάζα με την έναρξη της εκεχειρίας, από τα Ηνωμένα Έθνη και από άλλους οργανισμούς.

Το Ισραήλ ετοιμάζει την απάντησή του

Το Ισραήλ ετοιμάζει την απάντησή του μετά την ανακοίνωση της Χαμάς ότι είναι έτοιμη για να διαπραγματευθεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων στην Λωρίδα της Γάζας. Αξιωματούχος της ισραηλινής κυβέρνησης δήλωσε σύμφωνα με το AFP ότι «καμία απόφαση δεν έχει ακόμη ληφθεί» για το θέμα.

Σύμφωνα με ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, το συμβούλιο ασφαλείας του Ισραήλ επρόκειτο να συνεδριάσει το βράδυ.